مواد تشکیل دهنده چغندر قند (قسمت ۴)

در ۲ قسمت قبلی ۶ نوع از مواد تشکیل دهنده چغندر قند را بررسی کردیم. در این قسمت از نبات پایتخت به سراغ بتائین ، ازت مضره ، مواد رنگی ، کاتیون ، و آنیون موجود در قند میرویم:

بتائین

مقدار بتائین در چغندر قند ۰/۳-۰/۲ درصد بوده و بعد از پروتئین ، بیشترین مقدار را در چغندر قند داراست. بتائین تمام مراحل کارخانه را طی نموده و بدون هیچ تغییری در ملاس جمع می گردد . بازهای پورین ، پیریمیدین در ملاس جمع می گردند و در فرایند حضور پیدا نمی کنند.

ازت مضره

به آن دسته از ترکیبات ازتی اطلاق می گردد که در ملاسها هستند. در طی تصفیه ی شربت مواد پروتئینی جدا می گردند منظور ازت های مضره بقیه ترکیبات ازتی ( اسیدهای آمینه ) هستند که در طی فرآیند جدا نمی شوند ولی چنانچه مولکولهای پروتئین در طی فرآیند شکسته شوند در این صورت چون به صورت محلول در شربت باقی می ماند نمی توان مولکولهای شکسته شده ی پروتئین را از جریان خارج نمود که به آن ازت مضره می گویند.

مواد رنگی

بتالائین رنگدانه ی اصلی چغندرقند است . چغندرقند مواد رنگی که از نظر تکنولوژی مضر باشد ندارد ولی دارای ترکیباتی است که قادر به تشکیل رنگ است رنگ در کارخانه بر روی کریستالیزاسیون و رنگ محصول اثر منفی می گذارد.

به طور کلی در کارخانه قند چهار نوع رنگ وجود دارد.
۱- کارامل که در مباحث گذشته به آن اشاره شد.
۲- ملانوئیدین حاصل قهوه ای شدن غیر آنزیمی (میلارد ) می باشد.
۳- رنگ قرمز آجری : به علت تبدیل آهن ۲ ظرفیتی به آهن ۳ ظرفیتی تشکیل می شود.
۴- ملانین : حاصل قهوه ای شدن آنزیمی می باشد آنزیم فنل اکسیداز باعث قهوه ای شدن بافت چغندر می گردد به عبارت دیگر سوبسترای فنلی تیروزین که در چغندرقند وجود دارد طی واکنش زیر تشکیل ملانین می دهد :

• پلی فنل اکسیداز تیروزیناز
• ملانین ارتودی فنل دی هیدروکسی فنیل تیروزین پلیمریزاسیون P.P.O الانین
• در مجاورت هوا هیدروکسیلاسیون

معمولا ملانین اثر منفی بر روی فرآیند ندارد و در طی تصفیه ی شربت جذب کریستال کربنات کلسیم شده و از جریان خارج می گردد.
مواد معطر : بیشترین مواد معطر شامل الکل پیرول وانیلین استامید می باشد و بوی کارخانه ی قند را تشکیل می دهد.

کاتیون ها

کاتیون ها شامل Mgo Cao Na2O K2o مقدار کمی باریم، سرب ،بور آهن،کبالت، مس، منگنز، مولیبدون، نیکل، نقره سیلیس استرانسیم، تالیم و ……
کاتیون ها محلولیت ساکارز را افزایش می دهد بنابراین از کریستالیزاسیون ساکارز جلوگیری می نماید به عبارت دیگر موجب افزایش ملاس می گردد.
سدیم وپتاسیم از کریستالیزاسیون ساکارز جلوگیری می نماید به عبارت دیگر هر یک مولکول سدیم و پتاسیم قادر است که از کریستالیزاسیون ۵ مولکول ساکارز جلوگیری به عمل آورد.

سدیم و پتاسیم که به چغندر قند قند وارد می شود قابل جداسازی نیستند ( محلول باقی می مانند ) و منجر به افزایش ملاس می گردد گاهی اوقات سود (NaoH) و سودا ( Na2 CO3) در کارخانه ی قند برای افزایش pH کاربرد دارد . ولی باید حتی الامکان از ترکیبات فوق استفاده نکنیم.

آنیون ها

آنیون ها که شامل HCL H2so H3po4 اسیدهای آلی که قسمتی از این اسیدها با آهک خنثی شده و از جریان خارج می گردد.

فصل اول تحقیق مان در رابطه با تکنولوژی و صنعت قند به پایان رسید و در مطالب آینده فصل دوم را تقدیم حضورتان می کنیم.